Przy nieprawidłowym wykonaniu umowy, dostarczający usługę lub towar może ponieść tzw. karę umowną. Fiskus nie zawsze pozwala ukaranemu zaliczyć jej wartość do kosztów firmowych. Z kolei poszkodowany w każdym przypadku musi rozliczyć ją w opodatkowanych przychodach z działalności.

Jeśli przedsiębiorca świadomie nie dotrzyma warunków zawartej z kontrahentem umowy, kara pieniężna, jaką za to zapłaci, nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodu – wynika z jednej z interpretacji podatkowych. Wiele z nich pozwala jednak na zmniejszenie podatku poprzez zaliczenie niektórych kar umownych w koszty i obniżenie tym samym podstawy opodatkowania.

Choć konieczność zapłacenia kar umownych niejednokrotnie wiąże się z uzyskiwanymi przychodami i stanowi część nieodłącznego ryzyka gospodarczego przedsiębiorcy, to jednak w większość jej ciężaru nie można zaliczyć do kosztów podatkowych. Wyjątkiem są kary płacone za nieterminową realizację usług.

Kara umowna stanowi dla wierzyciela zabezpieczenie na wypadek niewywiązania się kontrahenta z przedmiotu zawartej umowy. Choć jest to forma odszkodowania, to wypłata kwoty z tytułu kary umownej, skutkuje powstaniem obowiązku na gruncie PIT i koniecznością rozliczenia otrzymanej wartości razem z innymi przychodami z działalności gospodarczej.

Wadliwe wykonanie budowy, nieterminowe dostarczenie towaru czy złamanie zakazu konkurencji – nasi kontrahenci bardzo często narażają nas na szkody. Jak się przed tym ustrzec? Kara umowna to dobry sposób zabezpieczenia naszych interesów.

W niektórych sytuacjach z ekonomicznego punktu widzenia korzystniej dla przedsiębiorcy jest zapłacić karę umowną i odstąpić od wykonania umowy niż kontynuować realizację zobowiązania. Czasem taka kara może stanowić koszt podatkowy.

Kara umowna zapisana w umowach z kontrahentami nie może być zbyt wygórowana, ale jednocześnie powinna jak najlepiej zabezpieczać przedsiębiorcę przed potencjalnymi stratami. Złoty środek trudno znaleźć samemu - najlepiej zdać się na pomoc doświadczonego prawnika.